Ergen Çocuğunuza Karşı Baskıcı ve Tehditçi Olmayın

Depresyon her yaşta görülebilen bir hastalık. Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO), depresyonu geleceğin en büyük sağlık sorunu olarak görüyor. Aile çatışmaları, okul stresi ve güven eksikliği gibi faktörler, gençlerin depresyona sürüklenmesinde büyük rol oynuyor. Depresyona giren gençlerde intihar vakalarına ve madde bağımlılığına daha fazla rastlanıyor. Çocuğunuzun kendisini ifade etmesine fırsat verin. Cezalandırıcı olmayın. Yalnızca maddi açıdan değil, manevi açıdan da destek olun. Onu sevdiğinizi her zaman belli edin.

Onlara da söz hakkı verin

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, gençleri depresyona sokan en büyük faktörün aile baskısı olduğunu belirtiyor. Tarhan, ‘Aileler çocuklarına söz hakkı tanımıyor. Gençler, ailelerin koyduğu kurallar çerçevesinde yetişiyor. Söz sahibi olamıyor ve duygularını bastırarak büyüyor. Zamanla kendine olan güvenini kaybederek sosyal ortamlardan uzaklaşıyor. Yalnız kaldığı için de depresyona giriyor’ diyor.

Sevginizi esirgemeyin

Gençler neden depresyona giriyor?

-Daha çok parçalanmış aile yapısına sahip olan gençler depresyona giriyor. ‘Ben kimim, ne için varım, geleceğime nasıl bir yön vereceğim?’ gibi sorular ergeni depresyona sürüklüyor. Aileler, ‘Ona istediği her şeyi alıyorum ama yine de yaranamıyorum’ diyerek işin içinden sıyrılıyor. Halbuki genç, ekonomik desteğin yanı sıra ailesinin sevgisine ihtiyaç duyuyor. Adam yerine konmadığını hissettiği anda sorunlar büyüyor.

Aileye ne gibi görevler düşüyor?

-Üzüntüleri ve sevinçleri beraberce paylaşmak gerekiyor. Anneyle baba, çocuğun kendisini yalnız hissetmemesi için her şeyi yapmalı. Genç kendisine değer verildiğinin bilincindeyse depresyonu daha kolay atlatıyor.

Tehdit etmeyin

Nerede hata yapıyorlar?

Baskı ya da tehdit yoluyla gencin davranışını değiştirmeye çalışmak yapılabilecek en büyük hata. Ergen, değersiz olduğunu hissederek öfkeye kapılıyor. Bir hastam tedavi gördüğü halde gizli gizli uyuşturucu kullanmaya devam ediyordu. Aile çocuğun uyuşturucu kullanmasını engellemek için çok katı kurallar koyup, tehdit etmeye başlamıştı. Ona neden uyuşturucu kullandığını sorduğumda ‘Dünyaya bir kere geliyorum, canımın istediğini yapamayacaksam niye yaşayım ki?’ cevabını verdi. Bu felsefe doğrultusunda hareket eden bir genci doğru yola çekebilmek çok zor. Çünkü mutlu olabilmek için bazı zorluklara katlanmak zorunda olduğunun bilincinde değil. Çocuğuna her istediğini veren bir aile, onun tatminsiz bir genç olarak yetişmesine neden oluyor. Ailelerin bu konu hakkında daha dikkatli davranmaları gerekiyor.

Depresyon genci nasıl etkiliyor?

-Gelecek kaygısıyla baş edemeyen gençler intihara daha fazla meyilli oluyor. Çaresiz kaldığını düşünen ergen, intiharı bir kurtuluş yolu olarak görüyor. Alkol ve uyuşturucuya yöneliyor. İlgi çekmek için hırsızlık yapıyor. Eve gelmekten nefret ediyor. Çünkü kendisini oraya ait hissetmiyor. Bu histen kurtulmak içinde evden kaçıyor. Mutlu olabileceği bir yer arıyor. Aitlik duygusunu tatmin edebilmek için kendisine zarar verebilecek gruplara yöneliyor. Tarikatlara giriyor, uyuşturucu kullanmaya başlıyor.

İşbirliği yapın

Tedavi kesin sonuç veriyor mu?

-Biz öncelikle rahatsızlığının biyolojik boyutu üzerinde duruyoruz. Beynin sağ yarım küresi duygularla, sol yarım küresi de mantıkla bağlantılıdır. Kimlik karmaşası yaşayan bir genç, mantıklı davranamıyor. Bir anlamda duyguları mantığıyla çelişmeye başlıyor. Duygunun ön planda olduğu sağ yarım kürede fonksiyon bozuklukları oluşuyor. Tedaviye beyin görüntülemeleri yaparak başlıyoruz. Beynin kimyasal dengesini ve elektriksel faaliyetini inceliyoruz. Veriler doğrultusunda ilaç tedavisine başlanıyor. Tedavi süresi sorunun ciddiyetine bağlı olarak değişiyor. Genelde 6 aylık bir tedavi programıyla hastalık belirtilerini % 40’lara düşürebiliyoruz.

Böyle durumlarda okulların rehberlik birimleriyle işbirliği yapmak daha sağlıklı sonuçlar veriyor.

Depresyon belirtileri

Depresyon ve Panik Merkezi (DEPAM) Psikiyatri Uzmanı Nihat Kaya, ergenlik dönemindeki depresyon belirtilerini 9 başlık altında topluyor:

● Sosyal ilişki kuramama

● İlgi ve etkinliklerde azalma

● Huzursuzluk

● Boşluk duygusu

● Uyku ve iştah bozuklukları

● Tik, konsantre olamama

● Hırsızlık, saldırganlık, yalancılık

● Evden kaçma, alkol ve uyuşturucu madde kullanma

● Yalnız yatamama, gece korkuları

Akşam

KİM PSİKOLOJİ