Semazenlerin beyinleri nasıl çalışıyor

Semazenlerin beyinleri nasıl çalışıyor

Semazenlerin beyin ve davranışlarını dünyada ilk Üsküdar Üniversitesi araştırdı.

Üsküdar Üniversitesi, Türkiye’de ilk kez semazenlerin vecd halindeyken beyinlerinde ne tür değişimler olduğunu inceledi. 14 erkek semazen üzerinde yapılan çalışmaya göre transa geçen dervişlerin beyinlerindeki “vites kutusu” üst kademelere çıkıyor, haz artıyor, ödül merkezi harekete geçiyor. Beynin bu merkezlerini bu denli etkin kullanan semazenler, öfkeden uzak daha dingin bir hayat sürüyor.

Üsküdar Üniversitesi NP İstanbul Nöropsikiyatri Hastanesi’nde, Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş koordinatörlüğündeki bir ekip tarafından yapılan araştırmada 14 semazenden manyetik rezonans cihazı içinde sema dönüşünü zihinlerinde canlandırmaları istendi. Uzmanlar, meditasyon halindeki beyin aktivitesini tespit edebilmek için, semazenlerden yine zihinlerini zorlayan ama meditasyonla alakası olmayan bir aktiviteyi de düşünmelerini istedi.

The Journal of  Neurobehavioral Sciences dergisinde de yayımlanan çalışmadan elde edilen sonuçları değerlendiren Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi TTO ve Ar-Ge Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş, sema töreninin ruhani bir derin düşünme biçimi olarak kabul edildiğini vurgulayarak, şu bilgileri verdi:

“Sema sırasında, literatürde ‘duyguların ve düşüncelerin vites kutusu’ olarak tanımlanan ‘Anterior singulat korteks’ ile beynimizin ödül merkezi olan ‘Orbitofrontal’ alanda etkin hareketlilik tespit ettik. Semazenlerin vecd haline geçerken beynin vites kutusunda üst kademelere geçtiklerini, bundan haz aldıklarını ve yine beynin ödül merkezinin de harekete geçtiğini belirledik. ‘Anterior singulat korteks’in çok önemli bir işlevi var. Bu bölüm, sosyal yaşamda ya da bir ödev karşısında duruma göre duyguların veya düşüncelerin düzenlenmesi, gerektiğinde dikkatin ve motivasyonun hedefe ulaşmak için arttırılmasından sorumlu. Birçok psikiyatrik hastalıkta, örneğin depresyonda, dikkat eksikliği ya da sosyal fobide bu alanın aktivitesinin bozulduğu gösterilmiştir.”

RUH HALİYLE İLİŞKİSİ VAR

Semazenlere MRI çalışması dışında, Pozitif ve Negatif Duygulanım Çizelgesi (PANAS) denilen bir test uyguladıklarını, bu test sonucu ile beyin hareketlerini karşılaştırdıklarını belirten Taş, şöyle devam etti:

“Sema sırasında beyin aktivitelerini daha etkin oluşturabilen semazenlerin günlük hayatlarında öfkeden uzak, daha dingin bir yaşam sergilediklerini topladığımız tüm veriler ışığında tespit ettik. Bizim çalışmamız meditasyon sırasındaki beyin aktivitesinin günlük yaşamdaki ruh haliyle ilişkisini ortaya koyması açısından bir ilktir.”
Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş, bu derin düşünme tekniğinin ileride daha pratik yöntemlerle geliştirilebilirse, geniş kitlelerin psikolojilerine olumlu katkı yapacak bir boyuta gelebileceğini de sözlerine ekledi.