Bipoları teşhiste çok geç kalıyoruz

Psikiyatrik hastalıkların birçoğu ergenlik döneminde ortaya çıkıyor.

Ancak bunlardan biri olan ve manik depresif olarak da tanımlanan bipolar bozukluk, çoğu zaman ergenlik dönemi depresyonuyla karıştırılıyor. Uzmanlar, bu nedenle hastalığın 20’li yaşlarda anlaşıldığım belirtiyor.

Bipolar bozukluk, riskli davranışlar nedeniyle ilişkilere ve kariyere zarar veren, tedavi edilmediği zaman ise intihara kadar gidebilen ciddi bir ruhsal hastalık. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Sermin Kesebir, maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşın değişiklikler olarak da tanımlanan hastalığın ergenlikte oluştuğuna dikkat çekiyor. Ancak hastalığın depresyonla başlaması durumunda, manik dönem ortaya çıkana kadar bunun bipolar bozukluk olduğunun anlaşılmadığım vurgulayan Kesebir, “Bu da hastalığın tanınmasını 20’li yaşlara kadar uzatıyor. Türkiye’de yapılan araştırmalarda hastalığın başlangıç yaşı da 25-26 olarak saptanıyor” dedi.

TANIM DEĞİŞTİ, 7 KİŞİDEN BİRİ BİPOLAR OLDU

Prof. Dr. Sermin Kesebir, psikiyatrik hastalıklar içinde genetik yükün en fazla olduğu bipolann ebeveynlerden birinde olması halinde çocukta görülme oranının %10 olduğunu da söylüyor.

Toplumda bipolann manik depresif olarak klasik tanımlamasına uyan hastaların oranının %1 olduğunu kaydeden Prof. Dr. Sermin Kesebir, hastalık tanımının son 10 yılda genişlemesiyle birlikte bu oranın %14’e yükseldiğini belirtti. Kesebir, şunlan kaydetti: “Bipolarda bir uçta en ağır manik-depresif bozukluk varken, diğer uçta manik

yerine hipomani dediğimiz daha zayıf ya da depresyon ölçütlerinin de karşılanmadığı siklotipik bozukluklar da bu hastalık içinde düşünülmeye başlandı.

FİZİKSEL HASTALIKLAR ATAKLARI ARTIRIYOR

Duygu durum bozukluğu olan bipolarda hastaların duygulan düzenleyemediğini ve bu nedenle şiddetini ve hızım belirleyemediğini aktaran Prof. Dr. Kesebir, stres ve mevsimsel özelliklerin etkisini ise şöyle anlattı:

“Stres, bipolar bozukluğun ataklarım başlatmada etkili bir faktör. İlk ataklarda daha etkili. Ancak hastalığın ilerleyen yıllannda stresin ataklan çıkancı etkisi azalıyor. MevsimseUik ise bipolar bozukluk için önemli bir gidiş belirleyici. Hastaların %10 ila 30’unda mevsimsel özellik görülüyor ancak hastaların tamamında bu durum söz konusu değil.”

Bu hastalıkta atakların 2 yılda bir yinelediğine de işaret eden Kesebir, bunama, diyabet, yüksek tansiyon, troid, diyabet gibi hastalıkların da eşlik etmesi halinde atakların sıklığının da artacağım kaydediyor.

YARATICILIK ZAMANLA AZALIYOR

Bipolar bozukluğun toplumda sanatçı hastalığı olarak görülmesine de değinen Kesebir, bu konu ile ilgili ise şunlan söylüyor: “Duygunun şiddeti fazlaysa bir takım yaratıcı süreçleri uyaracağım söyleyebiliriz. Birçok ressam ve yazarın da en önemli eserlerini hastalığın ilk evrelerinde depressif dönemde yaptıklarım görüyoruz. Ancak hastalık ilerledikçe yaratıcılık azalıyor.”